Een te drukke omgeving kan overweldigend zijn bij gebrek aan inhibitie. Dit betekent dat je de omgevingsprikkels niet kunt buitensluiten. Er wordt ook vaak gesproken over hoogsensitieve personen (HSP). Met neurofeedback train je geen HSP, maar klachten die veroorzaakt worden door de inhibitieproblemen. Omdat alle omgevingsprikkels binnen komen, kan iemand overprikkeld raken met als gevolg stress en/of angstgevoelens. Het is dus ook geen verrassing dat de meest gebruikte vragenlijst voor HSP van A. Aron, vragen bevat over de omgevingsprikkels en stressgevoelens.

Inhibitie van externe prikkels

Wij vergelijken het inhiberen van prikkels met een zaklamp die je zelf kunt reguleren. Voor een goede zaklamp heb je activatie nodig in het brein, de groene kleur in onderstaande afbeelding. Bij hoogsenstitieve personen zien we vaak thata-golven (paars) prominent in het brein. Ook als de omgeving om activatie (groen) vraagt.

Theta-golven (paars): geen inhibitie, alles komt binnen

Theta-golven zijn grote golven en daardoor zijn grotere gebieden in je brein tegelijkertijd actief. Je kunt hierdoor meer mogelijkheden zien voor een probleem en informatie combineren. Net alsof je relaxt ligt te dagdromen. Dit gaat wel ten koste van de verwerkingssnelheid en concentratie. Het betekent ook gebrek aan inhibitie. Alle omgevingsprikkels komen binnen. Lastig leren zo.

Beta-golven (groen): inhibitie is inzoomen met een zaklamp

Als je inzoomt op één onderwerp, laten je hersenen kleine, snelle golfjes zien in het EEG. Dit betekent dat er specifieke informatie wordt verwerkt in een klein gebiedje van de hersenen. Je kunt je dan concentreren en omgevingsprikkels buiten sluiten (inhiberen). Je kunt een goedwerkende zaklamp zelf richten van de ene taak naar de andere taak.

High beta-golven: net als door een rietje kijken

In een stress-situatie ben je met één onderwerp bezig. De de zaklamp is ingeruild voor een dun rietje en geeft geen ruimte voor andere gedachten. Een heel piepklein gebiedje in je brein is met zeer snelle hersenactiviteit informatie aan het verwerken. Je kunt dan heel snel reageren. Het kost ook veel energie. Mensen met stress denken vaak de hele dag aan één onderwerp. Hierdoor kun je je ook slecht concentreren op andere zaken.

Met een goede zaklamp kun je de omgeving buitensluiten.

Neurofeedback bij HSP (gebrek aan inhibitie)

Gebrek aan inhibitie kan stress en/of angst veroorzaken.

Klachtenlijst (hoge prikkelverwerking)

Klachtenvragenlijst HSP van A. Aron (niet wetenschappelijk onderbouwd).

Hoge prikkelverwerking (8 vragen)

1. Ben je snel overweldigd door sterke gevoelssignalen?
2. Lijk je bewust van subtiele dingen in je omgeving, heb je oog voor detail?
3. Heb je de behoefte om op drukke dagen in bed te bijven of in een donkere kamer zodat je privacy hebt en niet beïnvloed wordt door externe prikkels?
4. Ben je snel overweldigd door bijvoorbeeld scherp licht, sterke geuren, ruwe stoffen of sirenes in de buurt?
5. Lijkt het alsof je zo overprikkeld bent, dat je je alleen nog maar kunt terugtrekken?
6. Schrik je snel?
7. Richt je je leven zo in dat je situaties die je overweldigen uit de weg gaat?
8. Stoor je je aan intense stimuli, zoals harde geluiden of chaotische omstandigheden?

Gebrek aan overzicht en stress (8 vragen)

1. Raak je gestresst als je in korte tijd veel te doen hebt?
2. Raak je je geïrriteerd wanneer mensen proberen je teveel dingen tegelijk te laten doen?
3. Probeer je overdreven te voorkomen dat je fouten maakt of dingen vergeet?
4. Word je gestresst als er veel om je heen gebeurt?
5. Last van veranderingen in je leven?
6. Vind je het onaangenaam om veel tegelijk te doen?
7. Word je nerveus als je moet concurreren of geobserveerd wordt terwijl je een taak uitvoert?
8. Vermijd je gewelddadige films en tv-programma’s?

Overige vragen n.v.t.

Gevoelig voor voeding (2 vragen)
Waardeer je creativiteit/kunst/muziek (3 vragen)
Inlevingsvermogen (3 vragen)
Sociaal emotioneel (2 vragen)