Wat is neurofeedback
Wat is neurofeedback
Brein verwerkt informatie
De hoofdband meet de globale activiteit van het brein en laat de meest voorkomende toestanden zien: onderactivatie, stationair draaien, activatie en overactivatie (zie onderstaand figuur). De breintoestand wordt uitgedrukt in verschillende kleuren. Zo kun je de breinwerking makkelijker uitleggen, ook aan kinderen. Net als een auto, schakelt het brein schakelt naar behoefte. Links zien we een diepe slaap. Paars is onderactivatie in het brein, bijvoorbeeld als je moe bent of ligt te dagdromen. In rust zien we geel, remming, dit betekent dat het brein stationair draait. Net als een geparkeerde auto met draaiende motor. Als je informatie wilt verwerken, schakelt je brein naar een hogere versnelling. Dit is groen: activatie. Is het veel te moeilijk, dan voel je stress. Jouw brein schakelt dan automatisch naar de hoogste versnelling. In de oertijd was dit erg handig als er een beer aan kwam stormen. Je kunt dan super snel reageren.
Breintoestanden variëren gedurende de dag.
Breintoestanden variëren gedurende de dag
Het brein functioneert niet als een rechte weg maar als een landschap met dalen. Slapen, dagdromen, rust, concentratie en stress zijn allemaal toestanden van de hersenen. Al deze basistoestanden van het brein kunnen ook als dalletjes worden weergegeven in een soort landschap. Het balletje van de toestand rolt van hot naar her. Dit gaat alleen gemakkelijk als de dalletjes niet te diep zijn.
Breintoestanden variëren de hele dag. Het dal van bijvoorbeeld stress (rood) mag niet te diep zijn. Dan kom je er moeilijk uit. Langdurige stress kan een burnout of depressie veroorzaken.
Neurofeedback therapie
Als de hersenen één of meerdere diepere dalen hebben die ongewenst zijn, dan zijn klachten vaak moeilijk op te lossen. Dankzij moderne technieken kun je diepe dalen, minder diep trainen met neurofeedback. Het ondiepe dal van de activatie (groen) kun je vervolgens uitdiepen zodat deze route sneller begaanbaar wordt. Dit zorgt bijvoorbeeld voor een betere concentratie.
Het brein leert door beloning
De hersenen veranderen continu van toestand. Deze verandering vormt de basis van neurofeedback: een persoon ziet zijn eigen hersenactiviteit veranderen en krijgt positieve feedback op die momenten waarop de activiteit verbetert. Deze vorm van leren heet operante conditionering: je leert door positieve feedback. We weten niet hoe we dit doen, we weten alleen dat het steeds beter gaat. Net als bij fietsen: als kind leren we met vallen en opstaan. Plotseling blijven we beter en langer zitten op de fiets en deze toestand van hersenen en spieren wordt positief bekrachtigd. Met langdurig resultaat. Fietsen verleer je ook niet meer.
Bij neurofeedback krijgt een persoon dus positieve feedback als het beter gaat met de toestand van het brein. Deze feedback heeft de vorm van een animatie of een film die beter zichtbaar is op de momenten waarop de hersenen beter functioneren.
Leren door operante conditionering: je leert door positieve en negatieve feedback.
Feedback via Youtube
De trainer overhandigt de thuisapparatuur. Drie keer per week maakt de cliënt een eigen afspeellijst in YouTube van een half uur. Met deze zelfgekozen filmpjes wordt getraind. De Brainmarker is verbonden met de hoofdband op het hoofd. De zwarte balken over het filmpje worden ‘aangestuurd’ door de breinactiviteit. Bij de gewenste breinactiviteit wordt het beeld groter en wordt het brein dus beloond. Dit is prettig. Het brein gaat steeds vaker deze toestand oproepen door de positieve conditionering. Ook als de cliënt niet aan het trainen is. Zelfs een half jaar na de neurofeedback therapie, zien we nog steeds de positieve effecten van de training. Voor een langdurig effect bij bijvoorbeeld ADHD-klachten train je minstens 40 sessies. Stress is een toestand en kan na 20 sessies al zichtbaar verbeteren.
Cliënt ziet haar eigen breinactivatie veranderen door de bewegende balken op de tablet.
Trainingsfrequentie neurofeedback
Het trainingseffect van de neurofeedback neemt iets af tussen de sessies. De volgende training moet starten voordat het effect terug bij af is (zie onderstaande afbeelding). Drie tot vier keer per week trainen is nu mogelijk dankzij de ontwikkeling van thuisapparatuur.
Een hoge trainingsfrequentie zorgt net als bij topsporters, voor snel en langdurig resultaat.
Traject neurofeedback
Door de exacte manier van meten kunnen we hele kleine verschillen laten zien, die je zelf helemaal niet merkt. Op den duur worden de veranderingen groter en ga je de verschillen merken: de hersenen zijn steeds vaker in de betere toestanden. Bij de meeste personen zijn de eerste kleine veranderingen merkbaar na 10 sessies, blijvende veranderingen duren vaak langer, soms wel tussen de 20 en 40 sessies.